Zabytki i miejsca pamięci

Dom Wczasów Dziecięcych we Wroniawach

Dodaj do planera

W zachodniej częśi wsi wznosi się obszerny pałac, zbudowany po 1820 roku dla *Stanisława Platera, a po 1905 roku przebudowany i poszerzony dla nowych, niemiecko-żydowskich właścicieli.

Składa się z korpusu głównego (jest to najstarsza część pałacu), nakrytego dachem mansardowym, a w części środkowej dachem płaskim, oraz poprzecznego skrzydła zachodniego.

Od wschodu do narożnika pałacu przylega wieża. Wewnątrz zachowały się drewniane boazerie, kamienne i ceramiczne kominki, piece z holenderskimi, ręcznie malowanymi kaflami, a także polichromia ornamentalna.

Główna klatka schodowa ma okładzinę z białego marmuru, boczna klatka schodowa jest dębowa z rzeźbioną balustradą i z ornamentalnymi witrażami w oknach.

W pałacu od 1958 roku mieści się Dom Wczasów Dziecięcych, odbywają się tu też zajęcia w ramach "zielonej szkoły".

Przy pałacu rozciąga się rozległy park o powierzchni 12,18 ha, założny w końcu XVIII w. przez Gajewskich jako krajobrazowy.

Zwaracają uwagę pomnikowe platany o obwodach 320 i 380 cm, a także dęby (300, 370 cm). Rośnie tu też sporo drzew cennych i rzadkich, m.in. klon srebrzysty, jodła jednobarwna, cypryśnik, świerk kłujący, lipa amerykańska, jawor purpurowy. Park od szosy odgradza ozdobny mur. Na skraju parku szosy stoi domek ogrodnika z końca XIX wieku.

Na południe od pałacu położone są zabudowania folwarczne z XIX i początku XX wieku. Spośród nich najstarszy jest budynek gorzelni z 1 połowy XIX wieku, nakryty dachem dwuspadowym z naczółkami. Po przeciwnej stronie drogi zachował się zespół ośmiu jednolitych stylowo czworaków z początku XX wieku.

Stanisław Broel-Plater (1784-1851) ziemianin, geograf i literat, urodził się na Litwie. W 1812 roku wstąpił do wojska polskiego;

odbył kampanię rosyjską w stopniu porucznika. W 1815 roku był kapitanem w armii Królestwa Polskiego.

Po dymisji przeniósł się do Wielkopolski i osiadł we Wroniawach, które wniosła mu w posagu żona.

Interesował się geografią - był autorem kilku prac z tej dziedziny, m.in. Geografii wschodniej Europy (1825). Opublikował także Atlas historyczno-statystyczny (1827, jedną z pierwszych publi-kacji tego typu w literaturze światowej) i Małą encyklopedię polską (1841-47).

Współpracował z leszczyńskim "Przyjacielem Ludu", przełożył na język polski kilka dramatów Augusta Kotzebuego. Pochowany został w kościele parafialnym w Wolsztynie.

 

WARTO WIEDZIEĆ:

WRONIAWY - wieś w gminie Wolsztyn, położona 7 km na południowy wschód od miasta, przy szosie do Wschowy i linii kolejowej do Leszna.

W zachowanym dokumencie z 1314 roku wymieniony jest Boguchwał de Wronawe; wieś Wroniawy wchodziła wówczas w skład dóbr kębłowskich. W końcu XVIII wieku należała do Gajewskich z Wolsztyna, następnie w drodze wiana przeszła w posiadanie Stanisława Platera. Po roku 1891 tutejsze dobra zostały sprzedane rodzinie von Hessenburg, od której przed 1905 rokiem kupił je Maksymilian Goldschmidt-Rothschild z Frankfurtu nad Menem. W latach 1929-39 należały do Polaka - Józefa Draheima. Józef Draheim był zdolnym finansistą, właścicielem hotelu "Britania" w Poznaniu. Wykupił szereg majątków z rąk niemieckich. W czasie wojny stracił trzech synów i dwie synowe, którzy byli żołnierzami AK.
Zmarł w 1947 roku. 

We Wroniawach stał do niedawna jeden z najstarszych wiatraków w Polsce, przeniesiony do skansenu w Wolsztynie.

Wyznacz trasę