Zabytki i miejsca pamięci

Pałac Kurnatowskich w Gościeszynie

Dodaj do planera

Głównym akcentem monumentalnego założenia pałacowo-parkowego w Gościeszynie jest okazały, neogotycki pałac Kurnatowskich z lat 1904-11. Powstał on w wyniku przebudowy dworu zbudowanego po 1740 roku przez Malczewskich i rozbudowanego w 2 połowie XIX wieku przez Mielżyńskich. Jednopiętrową bryłę urozmaicają wieże w fasadzie frontowej - w tym wieża zegarowa z tarasem widokowym. Wejście główne prowadzi przez arkadowy portyk z balkonem i kolumnową loggię na piętrze, nad którą znajduje się łaciński napis Módl się i pracuj. W pałacu przez szereg lat mieścił się dom dziecka.

We wnętrzu pałacu ciekawa jest posadzka z bogato zdobionych płytek fajansowych w holu, kręte schody drewniane z filarem (ozdobione rzeźbą lwa trzymającego przed sobą kartusz) i sztukaterie o motywach roślinych i hipicznych. W bibliotece cenna jest sztukateria o motywach roślinnych i geometrycznych, a w dwukondygnacyjnej sali balowej - kamienny balkon dla orkiestry.

Przed pałacem na reprezentacyjnym dziedziniecu rośnie lipa szerokolistna o obwodzie 520 cm, rozwidlająca się na dwa konary. Po obu stronach pałacu rozmieszczono symetrycznie stajnię i ujeżdżalnię, neoklasyczne z 1913 roku. W północno-wschodnim narożniku dziedzińca stoi neogotycka oficyna z 2 połowy XIX wieku, z wieżyczkami sześciobocznymi w narożnikach. Częściowo zachowało się murowane ogrodzenie z roku 1913, zwieńczone krenelażem, z trzema basztami, a od frontu - dorycka kolumnada z kutym ogrodzeniem na kamiennym cokole. Po bokach głównej bramy stoją dwie kolumny, które pierwotnie zdobiły rzeźby lwów wspierające łapami tarcze herbowe.

Za pałacem na powierzchni 12,52 ha rozciąga się park krajobrazowy z 2 połowy XVIII wieku, powiększony w 2 połowie XIX wieku i znacznie przekształcony na początku XX wieku. Rośnie w nim wiele drzew pomnikowych: platany o obwodzie do 620 cm, jesiony do 530 cm, dęby do 590 cm, wiązy do 410 cm i olsza czarna 360 cm. Park otoczony jest alejami: lipową od północy i dębowo-lipową od południa. Wzdłuż wschodniej granicy parku rośnie czterorzędowa aleja lipowa. W pobliżu, za małym stawem stoi figura Chrystusa wystawiona przez Zygmunta Kurnatowskiego /dowiedz się więcej/ ku pamięci zmarłej żony.

Na południe od pałacu położony jest folwark ze starymi zabudowaniami, m.in. gorzelnią z 1873 roku i spichrzem z 2 połowy XIX wieku.

 

Zygmunt Kurnatowski (1858-1936), jeden z najzamożniejszych ziemian wiel-kopolskich i aktywny działacz gospodarczy, urodził się w Pożarowie koło Wronek. Studiował prawo na uniwersytecie w Krakowie i Bonn. W 1891 roku objął majątek w Starej Przysiece pod Kościanem, a po ślubie z Marią Mielżyńską osiadł na stałe w Gościeszynie. Cesarz Wilhelm II nadał mu godność szambelana, a papież Leon XIII tytuł hrabiego rzymskiego. W latach 1918-19 wspierał materialnie powstanie wielko-polskie. W swych dobrach prowadził wzorowe gospodarstwo hodowlane, nasienne oraz leśne. W Gościeszynie stworzył największą w międzywojennej Polsce szkółkę drzew leśnych i alejowych. Został pochowany w rodzinnej kaplicy grobowej.

 

WARTO WIEDZIEĆ:

GOŚCIESZYN - wieś w gminie Wolsztyn, położona 7 km na południowy wschód od miasta przy szosie do Wielichowa, nad rzeczką Czartoria (prawym dopływem Obry).


Gościeszyn stanowił posiadłość szlachecką, w której zapewne w 2 połowie XIII wieku ufundowano kościół.

Po raz pierwszy wymieniony w 1405 roku (Gosczischino), gdy wchodził jako własność Wojciecha Rostarzewskiegi i jego syna Szczepana w skład dóbr rostarzewskich. W roku 1419 wieś należała do Dobrogosta Nałęcza z Kębłowa, a potem często zmieniała właścicieli.

W 1633 roku kupił ją Maciej Żegocki (ojciec słynnego Krzysztofa). W 1 połowie XVIII wieku wieś była w rękach Radomickich. Około 1740 roku przeszła w posiadanie miecznika kaliskiego Macieja Skarbka Malczewskiego, który przypuszczalnie wzniósł tu pierwszą rezydencję i założył ogród ozdobny.

W 1 połowie XIX wieku majątek przejęła rodzina Koczorowskich, a po nich - wskutek koligacji rodzinnych - Mielżyńscy z Iwna.

Po 1900 roku Gościeszyn przeszedł na własność Zygmunta Kurnatowskiego. Być może na początku stycznia 1832 roku gościł u Tertuliana Koczorowskiego Adam Mickiewicz.

We wrześniu 1847 roku w majątku u Macieja Mielżyńskiego bawił poeta Wincenty Pol.

Wyznacz trasę