Ciekawe miejsca

Ruiny pałacu Mielżyńskich w Chobienicach

Dodaj do planera

Pałac w Chobienicach wzniesiono przed 1765 roku, w północnej części parku. Jest to budowla klasycystyczna. W 1 połowie XIX wieku pałac został przedłużony, a przed fasadą dostawiono czterokolumnowy portyk z herbem Mielżyńskich w tympanonie i z napisem na fryzie Nie sobie, lecz następcom.

Nieco później dobudowano neogotycką, cylindryczną wieżyczkę z okrągłymi otworami strzelniczymi. W latach siedemdziesiątych XIX wieku pałac rozbudowano poprzez dostawienie ciągu pomieszczeń od strony parku. Zdewastowany pałac czeka na remont.

Przy pałacu znajduje się dawna stajnia koni wyjazdowych z końca XVIII wieku, przebudowana później na mieszkanie. Za nią widoczne są pozostałości grodziska stożkowatego, u podnóża którego zachowała się dawna lodownia-piwnica.

W pobliżu głównej bramy wjazdowej wznosi się oficyna o cechach barokowo-klasycystycznych, z końca XVIII lub początku XIX wieku. Rozległy park pałacowy (18 ha powierzchni), przedzielony rzeczką Szarką na dwie części, jest dziś zaniedbany.

Rośnie w nim wiele pomnikowych okazów m.in. platan 470 cm obwodu (przy pałacu od strony wschodniej) i lipa szerokolistna od strony zachodniej (420 cm obwodu). Część parku położona za rzeką ma charakter leśny.Na wschód od pałacu położony jest pochodzący z XVIII-XIX wieku folwark z zabudowaniami (rządcówka, okazały spichrz) - dziś komplekt "Ostoja Chobienice". Od szosy wolsztyńskiej wiedzie do folwarku aleja starych kasztanowców.

Na polach dawnej majętności chobienickiej widoczne są pozostałości pasów wiatrochronnych, podobnych do sadzonych przez gen. Dezyderego Chłapowskiego w Turwi.

ŁYK HISTORII...

Założycielem chobienickiej gałęzi rodziny Mielżyńskich był kasztelan śremski Franciszek Walenty (1682-1738), współorganizator i działacz konfederacji tarnogrodzkiej w Wielkopolsce. Wraz z żoną Krystyną ze Skaławskich ufundował klasztor Reformatów w Woźnikach koło Grodziska, w podziemiach którego znalazły się groby rodzinne.
Jego synem był kasztelan i wojewoda poznański Józef Klemens Krzysztof Mielżyński (1729-92), kawaler maltański. Wybudował pałac w Chobienicach i ufundował tutejszy kościół. Ożenił się z Wirydianną z Bnińskich.


Prawnukiem Franciszka był Maciej Józef Franciszek Mielżyński (1799-1870), działacz polityczny i społeczny, adiutant gen. Dezyderego Chłapowskiego w powstaniu listopadowym, współpracownik i przyjaciel Karola Marcinkowskiego. Należał do twórców Bazaru poznańskiego oraz Towarzystwa Naukowej Pomocy. Był posłem do sejmu pruskiego, a także członkiem Komitetu Narodowego podczas powstania Wiosny Ludów. Naśladując Chłapowskiego doprowadził do wysokiego poziomu gospodarstwo w Chobienicach.

Organizował praktyki rolne dla synów ziemian i ekonomów. Dbał o oświatę na wsi, utrzymywał ochronkę i szkołę. Opiekował się artystami, studentami, rzemieślnikami. Jednym z jego dziewięciorga dzieci był Józef Mielżyński (1824-1900), dobry rolnik, poseł na sejm pruski, prezes Towarzystwa Pomocy Naukowej i współtwórca muzeum przy Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk.


W Chobienicach urodził się Maciej Ignacy Przecław Mielżyński (1869-1944), wnuk Macieja Józefa, działacz narodowy w Wielkopolsce i na Śląsku, poseł do parlamentu niemieckiego, artysta malarz. Popierał polski ruch narodowy w zaborze pruskim, był dowódcą III powstania śląskiego. Napisał m.in. "Wspomnienia i przyczynki do historii II powstania górnośląskiego" (1931). Zabił swoją żonę Felicję z Potockich oraz Adolfa Miączyńskiego, których podejrzewał o romans, i choć sąd go uniewinnił (działał w obronie honoru), stosowany był wobec niego w Wielkopolsce bojkot towarzyski. Bratem Macieja był Ignacy Maciej Karol Mielżyński (1871-1938), właściciel Iwna. Z zamiłowania uprawiał sport jeździecki, zdobył sławę na torach jeździeckich w Niemczech. Założył stadniny w Iwnie i Chobienicach, które za swe osiągnięcia otrzymywały liczne nagrody. Brał udział w powstaniu wielkopolskim (był m.in. dowódcą odcinka łabiszyńskiego) i w wojnie w roku 1920, podczas której uformował ochotniczy wielkopolski pułk jazdy. Odznaczony został m.in. Krzyżem Virtuti Militari.

Wyznacz trasę